ملاک‌های محتوایی نگارش مقاله علمی
آشنایی با مقاله نویسی و شناخت اجزای مقاله ضرورتی است که دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران به آن نیازمند می‌باشند. در نظر گرفتن ملاک‌هایی برای نگارش مقاله علمی از نظر نوع محتوا و به کارگیری اصول مقاله نویسی منجر به نگارش مقاله علمی قوی و با کیفیتی می‌شود که در این مطلب به بررسی آن می‌پردازیم.
مقاله علمی چیست؟
به طور معمول نتیجه پژوهش در قالب مقاله علمی نوشته می‌شود که می‌تواند نتیجه تلاش تیمی و یا انفرادی باشد. مقاله به منظور دستیابی به تفکری جدید و یا طرح موضوعی تازه انتشار می‌یابد. مقاله علمی یکی از مهم‌ترین مراحل در اثرگذاری پژوهش‌های علمی است که توسط متخصصین و آگاهان انجام می‌شود.
رشد و گسترش علم در گرو انتشار دستاوردهای پژوهشی است که موجب تکمیل اطلاعات علمی و دستیابی به علوم جدید می‌شود. بدیهی است قبل از اقدام به نگارش مقاله علمی بایستی یافته‌های علمی گذشته مطالعه شده و در راستای گسترش آن پژوهش تکمیل شود.
محقق و پژوهشگر نتایج سال‌ها تحقیق را در فرمتی مشخص، به صورت خلاصه و مفید و با در نظر گرفتن جدیدترین پژوهش‌ها برای استفاده دیگر محققین انتشار می‌دهد که به صورت کتاب، رساله و یا مقاله علمی است. در این زمینه آگاهی از قوانین چاپ و انتشار در ژورنال‌های بین المللی فرایند انتشار را تسهیل می‌بخشد. هر ژورنال ملاک‌های محتوایی را برای نگارش مقاله علمی در نظر می‌گیرد در ادامه مهم‌ترین ملاک‌های محتوایی را بررسی می‌کنیم.
عمده ملاک‌های محتوایی نگارش مقاله علمی
قبل از هر کاری لازم است تا مقاله گزارشی از یافته‌های مهم برای زندگی بشر باشد. در واقع موضوع مقاله و پژوهش مشخص کننده ارزش کیفی مقاله می‌تواند باشد. در نظر داشته باشید که محتوای مقاله باید قابل بهره برداری و استفاده دیگران باشد.
تلاش برای تفکر
معلوم کردن یک مجهول مستلزم انجام تلاشی است که علوم جدید را به وجود می‌آورد. نگارش مقاله علمی بدون در نظر گرفتن این موضوع از محتوای کافی برخوردار نیست. هر پژوهش علمی باید با سؤالی آغاز شود و در روند مقاله پاسخ به آن مشخص شود.
تناسب موضوع با نیاز جامعه
موضوع مقاله باید به حل مشکلی در جامعه منجر شود موضوعاتی که فاقد حل مسئله هستند از اولویت‌های تحقیق برخوردار نیستند.
منطقی بودن
منطق همان راه درست اندیشیدن است که با استدلال صحیح همراه است. نگارش مقاله علمی باید با منطق همراه باشد. پژوهشگر با استدلال و برهان به تحلیل محتوا و نتیجه گیری می‌پردازد. روش‌های مختلف تحقیق و نمونه برداری، استنباط قیاسی و استقرایی می‌تواند منجر به نتیجه گیری منطقی شود.
انسجام و نظام دار بودن
اجزای یک مقاله علمی باید به هم مرتبط بوده و متناسب با موضوع و عنوان مقاله باشد. انسجام در مراحل تحقیق در نگارش مقاله علمی مشخص کننده ثبات فکری است که با حذف عناوین فرعی و ارتباط منطقی بخش‌های مقاله میسر می‌شود.
خلاقیت و نوآوری
هدف از نگارش مقاله علمی، تکمیل دانش بشری و یا کشفی جدید است. این کار با تکرار پژوهش‌های انجام شده و جمع آوری مقالات قبلی تفاوت دارد لذا هر مقاله باید بتواند با پاسخ‌های منطقی به منظور کشف دانش جدید همراه باشد. مقالاتی که از فکری خلاق و بدیع برگرفته شود می‌تواند در ارتقای دانش بشری مؤثر باشد.
توضیح ضروری
در گزارش نویسی مقاله با پرهیز از حاشیه گویی و افراط در موضوعات متفرقه، باید حلاصه ای بدون ابهام و مشخص عرضه شود. توضیحات در حدی باشد که منظور پژوهشگر را مشخص کند.
تناسب با نظریه
نظریه‌ها قوانینی مورد پذیرش اهالی فن می‌باشند که قبل از نگارش مقاله علمی لحاظ می‌شود. یافته‌های پژوهشی نباید در تضاد با تحقیقات میدانی و قوانین اصلی رشته علمی باشد.
پرهیز از کلی گویی
در تحقیق علمی باید مباحث به روشنی بررسی شود و با لحنی قابل درک مطرح شود. کلی گویی می‌تواند موجب عدم درک صحیح از موضوع پژوهش باشد.
روش شناسی تحقیق
فرایند گرداوری شواهد و جستجوی ناشناخته‌ها را روش شناسی تحقیق گویند. ضروری است داده‌ها به دور از ابهام جمع آوری شود و مورد تعبیر و بررسی قرار گیرد. گرداوری روش مناسب تحقیق در تحقیقات میدانی بر کیفیت نگارش مقاله علمی تأثیرگذار است.
ساختار مقاله علمی
مقاله نویسی بدون در نظر گرفتن طرحی مدون، ارزش محتوایی ندارد. صاحب‌نظران دو دسته کلی برای تقسیم بندی ساختاری مقالات علمی در نظر گرفته شده است که به دو بخش داده‌های کمی و داده‌های کیفی تقسیم می‌شود.
الف-روش های کمی منجر به داده‌های کمی می‌شود که می‌تواند از طریق تحقیقات میدانی انجام می‌شود.
ب-روش های کیفی می‌تواند از تحقیقات کتابخانه‌ای داده‌های کیفی را استخراج کند.
دانلود رایگان مقاله از ایران پیپر
دیدگاهتان را بنویسید