ترتیب نام نویسندگان مقاله به چه صورت است؟
آیا بهتر است ابتدا نام استاد راهنما یا نام استاد مشاور را بنویسید؟
آیا نام corresponding author به‌عنوان نویسنده مسئول باید در ابتدای مقاله نوشته شود؟
ترتیب نام همکاران در این مقاله به چه صورت باشد؟
آیا ترتیب نام در مقالات در h-index و ارزیابی رزومه تأثیری دارد؟
شاید سؤالاتی از این قبیل ذهن شمارا نیز درگیر کرده باشد. بسیاری از مقالات پژوهشی و تحقیقاتی با همکاری چند تن از دانشجویان تهیه‌شده است و هنگام تنظیم نهایی مقاله بحث چگونگی ترتیب نام نویسندگان مقاله مشکل‌ساز می‌شود در ادامه با ترجمانو همراه باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.
تعریف نویسنده
در نگارش یک مقاله پژوهشی نویسنده به کسی گویند که بخشی از کار تحقیق را برعهده‌گرفته باشد. تمام دانشجویانی که در یک تحقیق علمی شرکت داشته‌اند نویسندگان مقاله محسوب می‌شوند. هر نویسنده می‌بایست دریکی از بخش‌های زیر فعالیت مؤثر داشته باشد:
تحقیقات: نویسنده مقاله می‌تواند علمی در بخش ایده، طراحی، اجرا و یا ارزیابی داده‌ها به نحو چشمگیری شرکت داشته باشد.
تألیف: نویسنده می‌تواند در تهیه پیش‌نویس و بازخوانی یا ویرایش مقاله شرکت مؤثر داشته باشد.
تأیید: پیش‌نویس تهیه‌شده توسط این نویسنده تأییدشده و برای انتشار ارسال می‌شود.
لازم به ذکر است که مدیریت، سرمایه‌گذار و ناظرین یک تیم تحقیقاتی، نویسندگان مقاله محسوب نمی‌شوند.
نویسنده راهبر درواقع مسئول تهیه پیش‌نویس مقاله محسوب می‌شود و همچنین نقش مدیریت و مسئولیت موارد مربوط به تهیه و چاپ مقاله را عهده‌دار است. البته این شخص مدیر پروژه تحقیقاتی نیست. برخی از مسئولیت‌های نویسنده راهبر عبارت‌اند از:
تهیه لیست نویسندگان مقاله بر اساس معیار
تهیه پیش‌نویس و ارسال به تمام نویسندگان همکار و هماهنگی و تأیید پیش‌نویس
حفظ یکپارچگی تحقیقات و اطمینان از صحت و دقت امور.
نویسندگان مقاله همکار
تمامی پژوهشگرانی هستند که در تألیف، تأیید و صحت مقاله تلاش کرده‌اند. نویسندگان همکار می‌بایست در درج ترتیب نام نویسندگان مقاله توافق داشته باشند.
لازم به ذکر است که در نگارش نام نویسندگان مقاله نمی‌بایست از نام افراد سرشناس و یا صاحب‌نام به‌منظور کسب اعتبار برای مقاله استفاده کرد. علاوه بر آن لیست نویسندگان مقاله مکانی برای اعتباربخشی به افرادی که هیچ تلاشی نداشته‌اند نیز نیست. کسانی که به هر دلیلی در پاره‌ای از امور شرکت داشته‌اند ولی فعالیت خود را با پژوهش قطع کرده‌اند نمی‌توانند در زمره نویسندگان مقاله محسوب شوند.
ترتیب اسامی نویسندگان مقاله به‌ویژه نویسنده اول و نویسنده مسئول در مقاله علمی
طبق مصوبه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و مسئولان امور پژوهشی دانشگاه‌ها، افرادی که عضو هیئت‌علمی نویسنده مسئول یا نویسنده اول مقالات پژوهشی باشند از آنان حمایت مالی به عمل خواهد آمد. این مصوبه به‌صورت ماده‌قانونی مورد تأیید قرارگرفته است. به همین دلیل برخی از اعضای هیئت‌علمی درخواست نگارش نام در ابتدای مقالات پژوهشی و پایان‌نامه‌ها رادارند و چنانچه از آنان به‌عنوان نویسنده مسئول و یا راهبر نام‌برده نشود همکاری نخواهند کرد.
البته در شرایط فعلی این امر می‌تواند اجتناب‌ناپذیر باشد ولی در تمام دنیا ترتیب نویسندگان مقاله باکمی تفاوت از اصولی زیر پیروی می‌کند:
پایان‌نامه‌های دانشجویی که ایده و موضوع اصلی پایان‌نامه را خود دانشجو می‌دهد
در چنین مقالاتی رسم برنگارش نام دانشجو در اول است. اعضای هیئت‌علمی به ترتیب نویسندگان دوم و سوم تلقی می‌شوند. حتی در پایان‌نامه‌های دانشجویی فارسی نیز اخلاق حکم می‌کند نام دانشجو به‌عنوان نویسنده اول نوشته شود. در پایان‌نامه‌های دانشجویی، استاد راهنما می‌توانند امتیازات خود را بگیرند. چنانچه یک دانشجوی کارشناسی ارشد تمایل داشته باشد در دوره دکترا روی همان موضوع تحقیق انجام دهد این ایده می‌تواند به نام او ثبت شود. لذا ضروری است که اساتید اجازه دهند نام دانشجو به‌عنوان نویسنده اول نوشته شود تا ایده به نام دانشجو ثبت شود.
البته درصورتی‌که دانشجو مقاله را تهیه کند و برای نگارش به زبان انگلیسی توانایی لازم را نداشته باشد و بخواهد از اعضای هیئت‌علمی کمک بگیرد، درواقع نام نویسنده مقاله انگلیسی می‌بایست اول نوشته شود مگر اینکه استاد اجازه نگارش نام دانشجو را به‌عنوان نویسنده اول مقاله صادر کند. در این زمینه می‌توانید از سایت‌های ترجمه نیز استفاده کنید. اگر نیاز به انجام ترجمه مقاله دارید، بهتر است سری به بخش ترجمه فارسی به انگلیسی ترجمانو بزنید.
پایان‌نامه‌های دانشجویی که ایده و موضوع اصلی پایان‌نامه توسط استاد راهنما پیشنهادشده است
در برخی از موارد هیئت‌علمی، یک ایده پژوهشی را در قالب یک پایان‌نامه در اختیار دانشجو قرار می‌دهد و حتی برخی از هزینه‌ها را هم از محل اعتبار و گرنت خود می‌پردازند و کار را به دانشجو می‌سپارند. در چنین مواردی معمولاً ترتیب نام نویسندگان مقاله به‌صورت توافقی انجام می‌شود و در اکثر موارد نویسنده اول عضو هیئت‌علمی است و نویسنده دوم و مسئول هم دانشجویی است که کار را به اتمام رسانده است.
به‌طورکلی می‌توان گفت ایده اصلی مقاله و انجام بیش از ۵۰ درصد از پژوهش تعیین‌کننده نام نویسنده اول مقاله است و قانون نوشته‌شده‌ای در این مورد وجود ندارد و بستگی به توافق طرفین و همکاران ترتیب نام نویسندگان مقاله مشخص می‌شوند. گاهی دیده‌شده است که برخی از نویسندگان می‌خواهند نامشان در لیست نویسندگان مقاله هم به‌عنوان نویسنده راهبر و هم نویسنده اول باشد درحالی‌که بسیار کمتر از ۵۰ درصد پژوهش را بر عهده داشته‌اند در این موارد اختلافات ایجادشده مانع از ادامه کار و تکمیل مقاله پژوهشی خواهد شد و افراد از ادامه کار انصراف می‌دهند که درهرصورت به ضرر جامعه علمی و پژوهشی منجر خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید