چگونه جلسه دفاع از پایان نامه را با موفقیت انجام دهیم

پایان نامه خود را تکمیل کرده‌اید و تمام مراحل پایان نامه نویسی را به درستی انجام داده‌اید و اکنون زمان دفاع از پایان نامه فرا رسیده است. آمارها نشان می‌دهند که پایان نامه‌های بسیاری که مضامین قوی داشته‌اند، تنها به دلیل ارائه نامناسب، تأیید نشده‌اند و این هشداری جدی است که بدانیم اتمام نوشتن پایان نامه آخر کار نیست. تا زمانیکه جلسه دفاع از پایان نامه به خوبی و با موفقیت انجام نشود نمی‌توان مدرک دکترا را کسب کرد. در ادامه با ترجمانو همراه شوید تا شیوه ارائه جلسه دفاع را بررسی کنیم.

خود را درگیر حاشیه نکنید

امروز روز بزرگی در زندگی شماست. می‌توانید دوستان و اقوام را به جلسه دفاع دعوت کنید و یا اینکه فقط همکلاسی‌ها هم رشته‌ای ها را در جلسه دفاع خود داشته باشید. تعداد مهمانان و فضای جلسه نباید به گونه‌ای باشد که تمام ذهن شما را اشغال کند.

شما خود را بهتر از هر کسی می‌شناسید. مراقب سلامتی خود باشید تا در جلسه دفاع بیمار نشوید. خود را آرام ولی بانشاط نگاه دارید روحیه خود را حفظ کنید و نشاط خود را به حاضرین منتقل کنید.

وضع ظاهری وپوشش می‌تواند قضاوت را تحت تأثیر قرار دهد نیازی نیست کار خاصی بکنید فقط کافیست تا پوششی مناسب بر تن داشته باشید کمی رسمی بودن ضرری ندارد.

پذیرایی از مهمانان را بر عهده شخصی دیگر بگذارید همه کارهای جانبی را به تنهایی انجام ندهید زیرا تمرکز را از شما خواهد گرفت.

بهتر است جلسه دفاع را به اول وقت موکول نکنید ساعت ۱۰ صبح به بعد زمان مناسب‌تری است. برای روزهای قبل و بعد از جلسه وقت خود را آزاد کنید تا در صورت تغییر ساعت دفاعیه مشکلی پیش نیاید.

نقش نور و تنظیم روشنایی

نیازی نیست تا تمام اتاق را تاریک کنید. تابش نور لپ تاپ در تاریکی بر چهره و درخشش صورت جلوه خوبی ندارد. در بخشی از انتهای سالن می‌توانید نور اندکی را داشته باشید. اگر نگران نمایش صحیح اسلایدها هستید بهتر است در روز قبل از ارائه نور مورد نظر را تنظیم و اسلایدها را بررسی کنید. نور پس زمینه و اسلایدها می‌تواند تأثیر مستقیمی در نظر اساتید و بالطبع نمره نهایی داشته باشد.

چالش ایجاد کنید و داورها را درگیر کنید

اگر برای زمانی طولانی به تنهایی سخن بگویید هر شنونده‌ای را خسته می‌کنید داوران نیز از این قانون مستثنی نیستند. نگاه داشتن تمرکز حاضرین کار مشکلی است. صدایی رسا داشته باشید لحن آرام و یکنواخت برای مدتی طولانی پسندیده نیست. در حین جلسه دفاع از پایان نامه نباید با دیگران صحبت کنید ولی به خوبی می‌توانید از دیگران سؤال کنید. سؤال شخصی و از فرد خاصی نباید باشد بلکه مهم ایجاد چالش در ذهن شنونده است. از جملاتی استفاده کنید که شنونده‌ها به حرف‌های شما بیندیشند و سخنان را دنبال کنند تا به نتیجه منطقی برسند. مدام سوالی را مطرح کنید و در جملات بعدی پاسخ را در قالب نتیجه پژوهش‌هایتان مطرح کنید. با این روش حاضرین خسته نمی‌شوند. جلسه دفاع از پایان نامه کلاس درس نیست و نمی‌بایست به جلسه‌ای آموزشی تبدیل شود. از پژوهش‌هایتان توضیحات مفصل و دقیقی را ارائه دهید ولی سعی در تفهیم و تدریس مطلب نداشته باشید.

جلسه دفاع را به گونه‌ای تنظیم کنید که بتوانید چند مرحله‌ای صحبت کنید. در هر مرحله لحن را تغییر دهید و هیجان ایجاد کنید تا شنونده به شما توجه کند. یکنواخت صحبت نکنید. از تکرار بپرهیزید و همواره سخنان جدیدی داشته باشید. در هنگام صحبت کردن فراز و نشیب ایجاد کنید. چند دقیقه آرام صحبت کنید و ناگهان لحن خود را به هیجانی تغییر دهید و هم زمان کار متنوعی ارائه دهید مثلاً اسلاید نمایش دهید. البته لازم است تا تعداد اسلایدها را نیز مناسب انتخاب کنید.

هرگز در هنگام دفاعیه به حاضرین پشت نکنید و نحوه کار را به گونه‌ای تنظیم کنید که مجبور به این کار نشوید. این کار بی احترامی محسوب می‌شود و علاوه بر آن می‌بایست در تمام مراحل حاضرین را زیر نظر داشته باشید. لوازم مورد نیاز را از قبل در دسترس قرار دهید تا نیازی به ترک جلسه نباشد. مراقب ژست‌هایی که به خود می‌گیرید باشید هیچ استادی دست در جیب کردن را کار پسندیده‌ای نمی‌داند. فقط به اساتید و حاضرین و لپ تاپ خود نگاه کنید از نگاه کردن به پروژکتور و اطراف بپرهیزید.

جواب دادن به سوالات حاضرین

درجلسه دفاع از پایان نامه زمانی را به جواب دادن به سؤالات حاضرین اختصاص دهید. نیازی نیست خود را درگیر استرس کنید. به یاد داشته باشید که به موضوع تسلط کافی دارید و می‌توانید به هر سوالی پاسخ دهید. طولانی کردن زمان صحبت کردن نمی‌تواند مانع از پرسیدن سؤالات حاضرین شود. در مواقعی که با پرسش مواجه می‌شوید از دانش خود و لپ تاپ کمک بگیرید هرگز در صفحه پروژکتوربه دنبال جواب نباشید. این کار تمرکز را از شما خواهد گرفت و موجب سر در گمی بیشتری خواهد شد.

با آرامش به هر سوالی که پرسیده می‌شود پاسخ دهید. در نظر داشته باشید که اساتید و حاضرین می‌خواهند سوالت خود را بپرسند تا موضوع را بهتر درک کنند. تصور نکنید هر سوالی که پرسیده می‌شود با غرض ورزی و به قصد تخریب شماست. فکر و ذهن خود را در گیر این مسئله نکنید. طرز تفکر شما می‌تواند تأثیر زیادی بر توانایی و کنترل جلسه داشته باشد. در بدترین شرایط ممکن است سؤال همراه با تفکر خاصی باشد، به سادگی با پاسخ قاطع و روشن خود همه تفکرات پشت سؤال را از بین ببرید. در صورتی که پاسخ سوالی را نمی‌دانید با حفظ آرامش بگویید که پاسخ را نمی‌دانید و پژوهش‌هایی در این زمینه انجام نداده‌اید. ضرورتی ندارد تا پاسخ هر سوالی را بدانید. مهم نحوه برخورد و توانایی کنترل جلسه است.

اتمام جلسه دفاع از پایان نامه به نحو مطلوب

در پایان از تمام کسانی که در انجام پروژه پایان نامه همراهتان بودند و کسانی که به نوعی کمک راهنمایی‌تان کرده‌اند تشکر و قدردانی کنید به ویژه از اساتید راهنما. به یاد داشته باشید که همه مراحل پایان نامه را به تنهایی انجام نداده‌اید و این جلسه دفاع نتیجه کارهای قبلی و کمک‌های دیگران است. این جلسه برای ارزیابی فعالیت‌های شماست ولی نیازی نیست تمام اعتبار را به خود اختصاص دهید.